بیركاری له دڵه‌راوكێوه بۆ ئارامی
نوسینی: ڕێبین قادر
پێشووتر ( له ژماره‌كانی پێشووتری ڕۆژنامه‌ی ئاوێنه‌دا) ئاماژه‌مان به‌جۆرێك له‌هه‌ستی ناخۆشكرد له‌باره‌ی بیركارییه‌وه كه به‌په‌رێشانی بیركاری (math anxiety) ناومان برد، له‌وه‌ڵاتێكی وه‌كو ئه‌مه‌ریكا به‌پێی زیاتر له ئامارێك زیاتر له‌سه‌دا بیستی قوتابی توشی په‌رێشانی بیركاری بون. ئه‌م ڕێژه گه‌وره‌یه وایكردووه له‌په‌روه‌رده‌كاران و بیركاریناسان به‌دوای دۆزینه‌وه‌ی ڕێگاچاره‌ی گونجاوه‌بن بۆ خۆشه‌ویستكردنی وانه‌ی بیركاری. هه‌ر ئه‌مه‌شه وایكرد كه پرۆگرامی بیركاری له ئه‌مه‌ریكا له‌م چه‌ند ساڵه‌ی دواییدا كۆمه‌ڵێك گۆرانكاری گه‌وره‌ی به‌سه‌ردا بێت له‌وانه‌یش گرنگیدان به‌لایه‌نی جێبه‌جێكاری بیركاری، گرنگیدان به تێگه‌یشتنی قول له‌بری تێگه‌یشتنی رووكه‌ش و سه‌رپێییانه، تیشكخستنه سه‌ر رێگای جیاواز له جیاتی ته‌نها یه‌ك رێگا بۆ پرسێكی بیركاری.
ئه‌وه‌ی لێره‌دا ده‌مه‌وێت زیاتر قسه‌ی له‌سه‌ر بكه‌م جۆرێكی تر له‌م گۆرانكاریانه، ئه‌ویش به‌ستنه‌وه‌ی بیركاریه به كایه زیندووه‌كانی ژیانه‌وه وه‌كو مۆسیقا و هونه‌ر ( نیگاركێشان). من زیاتر له‌سه‌ر دوومیان ده‌دوێم ئه‌وه‌یش نیگاركێشانه وه زۆر به‌تایبه‌تیش مه‌به‌ست له كتێبه‌كانی ڕه‌نگكردنه. كه زیاتر به‌كتێبه‌كانی ره‌نگكردنی گه‌وران (Adult Coloring Book) ناسراوه كه پێكدێن له‌كۆمه‌ڵێك هێڵكاری یاخود وێنه‌ی ڕه‌نگنه‌كراوه كه ئه‌و كه‌سه‌ی ده‌یكڕێت ڕه‌نگی ده‌كات، زۆرجار گروپ وده‌سته‌ی تایبه‌ت له چه‌ند كه‌سێك له كافیه‌ك داده‌نیشن و پێكه‌وه ره‌نگی ده‌كه‌ن، جگه‌له‌مه‌یش له‌زۆربه‌ی نه‌خۆشخانه ده‌روونیه‌كانی ئه‌مه‌ریكا له هوڵه‌كانی چاوه‌ڕوانی ئه‌م جۆره كتێبانه له‌گه‌ل قه‌ڵه‌می ڕه‌نگاوڕه‌نگ دانراوه وه‌كو ئاماژه‌یه‌ك بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌م جۆره كتێبانه ده‌روونی مرۆڤ هێمن ده‌كاته. هه‌ڵبه‌ت ئه‌م كارانه هه‌ر هه‌ره‌مه‌كی نیه به‌لكو پشتی به‌زۆر سه‌رچاوه‌ی زانستی و تاقیكردنه‌وه‌ی به‌ستووه. كتێبه‌كانی ره‌نگكردنی گه‌وران به‌جۆرێك رووی له هه‌ڵكشانه كه سوپه‌رماركێتێكی زه‌به‌لاحی وه‌كو وه‌ڵمارت (Walmart) ته‌نها له 5 مانگی یه‌كه‌می ساڵی 2016 دا بایی نزیكه‌ی 100 ملیۆن دۆلاری لێفرووشتووه كه دیاره ئه‌م رێژه‌یه هیچ نیه له‌چاو فرۆشی گشتی ئه‌م كتێبانه له ئه‌مه‌ریكا. ته‌نانه‌ت زۆر ئه‌پی مۆبایل و كۆمپیوته‌ر په‌یدابوون كه تایبه‌تن به ره‌نگكردن، به‌مانایه‌كی تر ئه‌م جۆره له ره‌نگكردنه بووه‌ته هۆی ئارامی بۆ زۆرێك له خه‌ڵك، ته‌نانه‌ت كار گه‌یشته ئه‌وه‌ی كه كۆمه‌له‌یه‌‌كی سیرۆپیسته‌كانی ئه‌مه‌ریكا ترسیان لێبنیشێت به‌وه‌ی خه‌لك واهه‌ستبكات كه ئه‌م جۆره كتێبانه ده‌كرێت ببێته جێگره‌وه‌ی therapist ( دكتۆری چاره‌سه‌ری ده‌روونی).
به‌شێكی كه‌م له‌م كتێبی ره‌نگكردنانه جگه‌له‌وه‌ی چێژ و ئارامیت پێده‌بخشێت له‌گه‌لیشیدا زانیاری و ده‌داتێ و مێشكیشت ده‌جولێنیت. بۆ نموونه له سالی ٢٠١٥ و ٢٠١٦ دا پرۆفیسۆرێكی زانكۆی ئه‌ركه‌نساس له ئه‌مه‌ریكا به‌ناوی ئیدمۆند هاریس ( كه هونه‌رمه‌ندیشه) له‌گه‌ل رۆژنامه‌نووسێكی به‌ڕازیلی بواری بیركاری به‌ناوی ئه‌لیكس بیلۆ دوو به‌رگ له‌م جۆره كتێبانه‌یان خسته بازاره‌وه كه پێشوازیه‌كی زۆری لێكرا، كتێبه‌كان به‌ناوه‌كانی (Patterns of the Universe: A Coloring Adventure in Math and Beauty) و (Visions of the Universe: A Coloring Journey Through Math’s Great Mysteries). ئه‌م دوو كتێبه له‌گه‌ل ئه‌وه‌ی چێژێكی ئه‌كتیڤانه‌ت(چالاكانه‌ت) پێده‌به‌خشن له‌گه‌لیشیدا پرن له وێنه‌ی بیركاری كه زۆرێكیان قوتابی به‌شه‌كانی بیركاریش هیچ زانیاریه‌كیان نیه له‌سه‌ری، به مانایه‌كی تر به ره‌نگكردنی ئه‌م كتێبانه له هه‌ندێك بواردا له قوتابی به‌شه‌كانی بیركاری زانیاریت زیاتر ده‌بیت، ته‌نها به ره‌نگكردن!
خستنه به‌رده‌ستی كتێبی ره‌نگكردنی بیركاری گه‌ر بۆ هه‌ندێك وه‌كو ئاكتیڤیتیه‌كی زیاده و ته‌رفیهی ته‌ماشابكرێت ئه‌وا ده‌كرێت بۆ زۆرێكی تر له قوتابی ببێته جۆرێك له ئاشتكردنه‌وه‌ی له‌گه‌ل وانه‌ی بیركاریدا. به‌جۆرێك ده‌كرێت كتێبی هاوشێوه‌ی ئه‌مانه هاوكاربن له نه‌هێشتن یاخود هیچ نه‌بێت كه‌مكردنه‌وه‌ی كاریگه‌ریه‌كانی دڵه‌ڕاوكێی بیركاری، هه‌ڵبه‌ت هه‌موو ئه‌مانه‌یش به‌شێوه‌یه‌كی ناراسته‌وخۆ ده‌بیت، به‌مانایه‌ك كاتێك قوتابیه‌ك له‌وانه‌ی بیركاری كێشه‌ی هه‌یه گه‌ر هاتوو كتێبێكی بیركاری بخه‌یته به‌رده‌ستی و بلی بخوێنه به دڵنییایوه ئه‌نجامی پێچه‌وانه‌ی ده‌بێت به‌ڵام گه‌ر هاتوو كۆمه‌لێك وه‌ره‌قه بخه‌یته به‌رده‌ستی و بڵێی وه‌ره به‌م قه‌له‌مه ره‌نگاوره‌نگانه به كه‌یفی خۆت ره‌نگ بكه ئه‌وه به‌دلنیاییه‌وه دوای ئه‌وه‌ی ده‌زانیت ئه‌وه‌ی له‌به‌رده‌ستدایه بیركاریه تێڕوانینی ئه‌و قوتابیه ده‌گۆرێت له رقه‌وه بۆ خۆشه‌ویستی له ترسه‌وه بۆ رێز له دڵه‌راوكێوه بۆ ئارامی.
له‌هه‌موویشی گرنگتر، ده‌كرێت ئه‌م جۆره كتێبانه جۆره چالاكیه‌كی هاوبه‌شبێت له‌نێوان دایكان و باوان و منداڵه‌كانیان. ئه‌م كاره‌یش واده‌كات تێڕوانینی زۆرێك بۆ بیركاری بگۆرێت له له‌بابه‌تێكی “ ووشكی ناو پۆله وه” بۆ چالاكیه‌كی كۆمه‌ڵایه‌تی چێژبه‌خش بۆ هه‌مووان.
نووسراوه له‌لایه‌ن
birkary
Reviewed by Unknown
on
7:23:00 م
Rating:
مدون من بلد المليون و نصف شهيد احب مطالعة جديد العلوم و التقنيات مؤسس لمدونة علوم و تقنيات
ليست هناك تعليقات: